andravida.gr

    Οι κάτοικοι της Ηλείας όπως και των άλλων Επαρχιών της Ελλάδος στα τετρακόσια περίπου χρόνια της σκλαβιάς τους ποτέ δεν έχασαν την ελπίδα, πως θάρθη κάποια μέρα θεόσταλτη, για να σπάσουν τις βαριές αλυσσίδες τους. Αμέτρητοι πέθανα με τη μακρινή προσδοκία προτού να ιδούν του λυτρωμού τους την ημέρα – γιατί άργειε να έλθη κείνη μέρα – και χιλιάδες που αγωνίστηκαν στον ακριβό της ελευθερίας στίβο προτού να ιδούν το γλυκοχάραγμά της.

     Και η θεόσταλτη ημέρα ήρθε. Ο Δεσπότης της Πάτρας ο Γερμανός από τον ιερό βράχο της Λαύρας, σαν άλλος Αρχάγγελος Γαβριήλ σηκώνει το λάβαρο της ελευθερίας και με το βροντερό κήρυγμά του «Ελευθερία ή Θάνατος» που το πήρανε οι ανοιξιάτικες αύρες και το σκόρπισαν σ’ Ανατολή και Δύση, στις στεργιές και τα πέλαγα, φλόγισε τις καρδιές των σκλάβων και άδραξαν τα όπλα κατά του Τούρκου δυνάστη.

    Ο Καπετάν Κωνσταντής υπήρξε ένας από τους ηρωικότερους και τους πρώτους αγωνιστές της Ελληνικής Επαναστάσεως. Και πρό αυτής επί κεφαλής συγχωρίων του και άλλων της πεδινής Ηλείας καιροφυλακτών εις επικαίρους θέσεις επετίθετο κατά της στρατιωτικής φρουράς του Βοεβόδα της Γαστούνης αποτελούμενης εκ διακοσίων ανδρών και επροξένει μεγάλη φθοράν εις αυτήν.
    Φονεύσας ημέραν τινά εις την αγοράν της Ανδραβίδας τούρκον υπαξιωματικόν, που απειλούσε τους κατοίκους της και κινδυνεύων να συλληφθή ή να φονευθή κατέφυγε εις την Ζάκυνθον και από εκεί επανερχόμενος εξηκολούθει το πατριωτικόν έργον του.
    Επί τινα χρόνον υπηρέτησεν εις τον Αγγλικόν στρτόν εις την Ζάκυνθον και διά τούτο διέπρεψε στρατιωτικώς κατά την επανάστασιν. Είς την Ζάκυνθον συνεδέθη φιλικώς με τόν Θεόδ. Κολοκοτρώνην και με τον Χαρ. Βιλαέτην, τον κατόπιν στρατιωτικόν ηγέτην του Πύργου και με τους ανδρείους Ζακυνθηνούς αγωνιστάς αδελφούς Καμπασαίους.
    Μόλις εκρύχθει η Επανάστασις εις Γαστούνην την 29 Μαρτίου 1821, ο καπετάν Κωνσταντής τεθείς επί κεφαλής των επί παλληκαρισμώ, ανδροπρεπή μορφή και ωραιότητι Ανδραβιδιωτών και άλλων αγωνιστών της πεδινής Ηλείας, υπό τον στρατιωτικόν και πολιτικόν αρχηγόν της Επαρχίας Ήλιδος Γ.Σισίνην επετέθησαν κατά των Τούρκων και τους ηνάγκασαν να καταφύγουν εις το κάστρο Χλουμούτσι προς σωτηρίαν τους.
    Ηγείτο καθ’ όλον το διάστημα της Ελληνικής Επαναστάσεως ιδίου στρατιωτικού σώματος και συνειργάζετο μέ τον Γεώρ. Σισίνην.
   Πρό της μάχης του Λάλα μετέβη είς τον Πύργον και έλαβε μέρος είς το συγκρότηθέν πολεμικόν συμβούλιον επί του λοφίσκου του Επαρχείου μεταξύ των οποίων ήσαν ο Χαρ. Βιλαέτης, Πέτρος Μήτσου, Αναγ. Παπασταθόπουλος, Χριστοδ. Άχολος, Αναγ. Μερκούρης, Χριστόπουλος ή Μουσταφάκας κλπ. Διά να αποφάσίσουν περί του αποτελεσματικωτέρου τρόπου αποκρούσεως των Λαλαίων τουρκάλβανών.
    Εκ των κατωτέρω εγγραφών καταφαίνεται η πολεμική δράσις και η συμβολή του Καπετάν Κωνσταντή εις τον ιερόν αγώνα.

    «Ο επιφέρων το παρόν Καπετάν Κωνσταντής Παπαδημητρόπουλος, παλαιός αξιωματικός, υπήρξεν από της αρχής της Επαναστάσεως είς εκ των πρώτων καπεταναίων της Επαρχίας συσσωματωμένος με επέκεινα των εκατόν ανδρών επί κεφαλής των οποίων συγκαταταχθείς εις το Επαρχιακόν Σώμα της Ηλείας, υπηρέτησεν από της αρχής μέχρι τέλους του υπέρ αυτονομίας ιερού ημών αγώνος την πατρίδα. Διατελέσας καθ όλον το ειρημένον διάστημα οπλαρχηγός υπό τον Γεώρ. Και Χρυς. Σισίνην και επολέμησεν εις Μποντ νι, Άγιον Γεωργίον, Ανάληψιν, Πούσι, εις την οποίαν μάχην εφονεύθησαν και πέντε άνδρες εξ Ανδραβίδας, Σαββάλια, Πάτρας, φρούριον Πατρών, Πέρα Μετόχι, Αγιον Αθανάσιον (Λεχαινών), Ανδραβίδαν, Γαστούνην, Τραγανόν, Δροσελής γεφύρια, Σανταμέρι  και Πόρτες θυσιάσθέντων και δύο θείων του, αδελφών του πατρός του Νικολούτσου Δρακοπούλου και Αθανασίου Δρακοπούλου και του αδελφού του Χρίστου Παπαδημητρόπουλου κινδυνεύσας, και ο ίδιος σώσας υπέρ τάς χίλιας ψυχάς από την αιχμαλωσίαν πολέμήσας υπέρ τάς οκτώ ώρας με οκτώ χιλιάδας εχθρών του Ιβραήμ, όπου διεκρίθη δι’ αξιέπαινον ζήλον και παραδιγματικήν ανδρείαν.

     Παρεκτός τούτων συνείσφερε και χρηματικώς εις τάς ανάγκας της Πατρίδος μισθοδοτών είκοσι πέντε στρατιώτας εις την πολιορκίαν του φρουρίου του Μεσολογγίου από πενήντα γρόσια εκείνης της περιστάσεως και ανδρείαν και εμπειρίαν στρατιωτικήν.

    Ότι με τον ερχομόν των Αράβων, εκτός των γενικών μαχών, αίτινες συνέβησαν εντός της Επαρχίας και κατά τάς οποίας εκινδύνευσε διαμένων πολλάκις είς την πεδιάδα, διεκρίθη εις την μάχην των Πορτών, θέσιν ομώνυμον του βουνού. Εκεί καρτερήσας υπεράριθμον σώμα εχθρού πεζών και ιππέων, ασυγκρίτω λόγω ανωτέρου, του οποίου είχε προς διαφέντευσιν των χιλίων ψυχών, τάς οποίας είχε να διαφυλάξη, και συμπλακείς επί οκτώ ώρας, επέτυχεν εκτός του αδελφού του και θείων του, οίτινες απέθανον συντροφευταί του και μαχόμενοι υπέρ των αδυνάτων, τους οποίους έσωσε διά της παραδειγματικής ανδρείας και καρτερίας, ούτω πως υπηρέτησεν ο ρηθείς αξιωματικός απ’αρχής έως τέλους δείξας αείποτε πειθαρχίαν άκραν και τιμιότητα αποφεύγων τάς καταχρήσεις και λοιπά εκείνα των εγκαλέσεων (ανωμαλιών), ότι διά τάς εκδουλεύσεις του αυτάς η Κυβέρνησις τον αντήμειψε με τον βαθμόν του χιλιάρχου και μετά αναγνωρισμένος ών τοιούτος επί Κυβερνήσεως Καποδιστρίου, εμισθοδοτείτο ως τοιούτος κατατεταγμένος εις τους περί παλαιών αξιωματικών της Πελοποννήσου ελεγχους του Κυβερνήτου.

Εν Γαστούνη τη 15 Αυγούστου 1843
Χρύσ. Σισίνης
Συνταγματάρχης
Αριθ.95. Επικυρούται η γνησιότης της ανωτέρω υπογραφής του Συνταγματάρχου Χρ.Σισίνη.
Εν Αμαλιάδι τη 4 Σεπτεμβρίου 1843
Ο Δήμαρχος Ηλιαίων
Ν.Ι.Σισίνης

    Έχον υπ’όψιν την χορηγηθείσαν δικαίαν αμοιβήν εις τους αγωνισθέντας προμάχους του Κράτους, διά της οποίας η μητρική Κυβέρνησις της Α.Μ. ανεκούφισε τους οποίους διέτρεξαν αγώνας εις την ιεράν Επανάστασιν και θεωρούν ότι μεταξύ των συναγωνιστών παρημελήθη ο εξ Ανδραβίδας οπλαρχηγός Κύριος Κωνσταντής Παπαδημητρόπουλος, ώστε ως καλώς γιγνώσκει το Δημοτικόν Συμβούλιον από της αρχής της Επαναστάσεως υπήρξεν είς των αρίστων πολεμιστών φέρων μεθ’ εαυτού ποσόν στρατιωτών ευρεθείς είς διαφόρους μάχας ως εις Πούσι, πολιορκίαν των Πατρών, εις Μεσολόγγιον. Επί της πολιορκίας επί του Ομέρ εις Σανταμέρι όπου επολέμησεν ηρωϊκώς τον Ιμπραήμ πασάν, απώλεσεν εκεί τον μόνον αδελφόν του και δύο πρώτους θείους του, λυτρώσας χιλιάδας ψυχών από την καταστρεπτική λόγχην των εχθρών και τέλος διαγωνισθείς εις τον αγώνα χωρίς να φεισθή θυσιών και κόπων, ευρίσκει δίκαιον να πιστοποιήση αφ’ ενός τας εκδουλεύσεις τόυ αγωνιστικού και προμάχου τούτου, αφ’ ετέρου να παρακαλέση την Α.Μ.,όπως ευδοκήση να δικαιώσει τον συνεπαρχιώτην του Κωνσταντίνον Παπαδημητρόπουλον ηρωϊκών οπλαρχηγόν, γενναίον, τίμιον και πάντη ήδη αδικούμενον.

Εν Δίβρη 17 Μαϊου 1843
Ο Πρόεδρος
Χρ. Στεφανόπουλος
Τα Μέλη
Γ. Παπαβασιλείου, Αν. Αθανασόπουλος, Ηλίας Θεοδώρου, Γεώρ. Θεοχάρης, Αναγν. Δημητρακόπουλος, Σταύρ. Χρηστόπουλος, Αγγελής Νιώτης, Κων. Γεωργαντόπουλος, Ανδρ.Θανόπουλος, Κων. Γιαννόπουλος, Νικ. Κλαπανάρης
Αριθ.890)761

Ο Δήμαρχος Λαμπείας
Επιβεβαιοί την ακρίβειαν της αντιγραφής και την πλήρη αλήθειαν των διαλαμβανομένων διά τον αληθώς αδικηθέντα αγωνιστήν Κων.Παπαδημητρόπουλον.
19 Μαϊου 1843 εν Δίβρη
Ο Δήμαρχος
Στ.Χ.Στεφανόπουλος

     «Πιστοποιούμεν οι υποφαινόμενοι επί τη οριζομένη από τον ποινικόν Νόμον ποινή και επί τη υποχρεώσει της πολιτικής αποζημιώσεως, ότι ο φέρων το παρόν μας Κύριος Κωνσταντίνος Παπαδημητρόπουλος, κάτοικος της κοινότητος του δήμου Μυρτουντίων της επαρχίας Ηλείας απ’αρχής άχρι τέλους του υπέρ αυτονομίας ιερού ημών αγώνος, υπηρέτησε στρατιωτικώς την πατρίδα, διατελέσας δε καθ’ όλον το ειρημένον διάστημα ως οπλαρχηγός υπό τους αρχηγούς Γεώργιον Σισίνην και Χρύσανθον Σισίνην κατά τάς πολιορκίας Μποτίνι, Πούσι, Σαββάλια, Πάτρας, εις το φρούριον Πατρών, Σαραβάλι και Γηροκομείο, έλαβε μέρος ευεργετικόν εις τάς κατ’ αυτάς προτιθείσας μάχας και ιδίως εις εκείνας του Μεσολογγίου, Πέρα Μετόχι, Άγιον Αθανάσιον, Γαστούνης, Τραγανού, Δροσελής γεφύρια των Λεχαινών εις Σανταμέρι και Πόρτες, θυσιασθέντες δε εις Πόρτες δύοι θείοι του ( αδελφοί του πατρός του) Αθανάσιος και Νικολούτσος Δρακόπουλος και ο αδελφός αυτού Χρίστος Παπαδημητρόπουλος , κινδυνεύσας και ο ίδιος σώσας υπέρ τάς χίλιας ψυχάς από την αιχμαλωσίαν, πολεμήσας υπέρ τάς οκτώ ώρας με οκτώ χιλιάδας εχθρών του Ιβραήμ πασά, όπου διεκρίθη δι’ αξιέπαινον ζήλον και παραδειγματικής ανδρείας

      Παρεκτός τούτου συνεισέφερε και χρηματικώς εις τάς ανάγκας της Πατρίδος μισθοδοτών είκοσι πέντε στρατιώτας εις την πολιορκίαν του φρουρίου του Μεσολογγίου ανά πεντήκοντα γρόσια εκείνης της περιστάσεως και η μισθοδοσία των οποίων διήρκεσεν ένα μήνα κατά συνέχειαν. Εισέτι εμισθοδότησε ένα μήνα και ημέρας είκοσιν έξ πεντήκοντα στρατιώτας κατά την πολιορκίαν των Πατρών τοποθετημένος ών εις Ριόλον, ο μισθός των οποίων ανήκει εις γρόσια δύο χιλιάδες τριακόσια τριάκοντα τρία και παράδες δέκα τρείς του τότε καιρού.

    Διό επαφίεται εις αυτόν η παρούσα μας πιστοποίησις διά να του χρησιμεύση όπου ανήκει.

Εν Πύργω τη α’ Νοεμβρίου 1846
Δημ. Καραμέρος, Γεώρ. Μήτσου
Εν Πύργω τη 17 Νοεμβρίου 1846
Ο Δήμαρχος
Σ.Κρεστενίτης
(Σημείωσις οι Δημ. Καραμέρος και Γεωρ. Μήτσου ήσαν οπλαρχηγοί).

 

 

     Ο υπασπιστής και Γραμματεύς του Αρχιστρατήγου της Πελοποννήσου Θεόδ. Κολοκοτρώνη, Φωτάκος εις τά «Απομνημονεύματα βίου Πελοποννησίων ανδρών» γράφει:

     Ούτος κατήγετο εξ Ανδραβίδας της Γαστούνης, υπήρξεν ο καλύτερος στρατιωτικός πολεμήσας παντού και ιδίως εις την περίφημον μάχην της 9 Μαρτίου 1822 κατά την πολιορκίαν των Πατρών, όπου ηνδραγάθησε. Τότε δε ήτο με το σώμα του Κωνσταντή Πετμεζά, ευρέθη δε και εις άλλας μάχας και εις την πρώτην κατά του χωριού Λαντζόϊ προς τους Λαλαίους Τούρκους μάχην και τέλος επήγεν εις το Μεσολόγγιον, όταν επολιορκείτο».

 

     Ο Στρατηγός Διονύσιος Ευμορφόπουλος παρακαλεί το Υπουργείον του πολέμου να επεξεργασθή ο λογαριασμός του Καπετάν Κωνσταντή Ανδραβιδιώτη.

Εγώ δε μένω ευσεβάστως
25 Νοεμβρίου 1825 εν Ναυπλίω
Ο ευπειθής πατριώτης
Διον. Ευμορφόπουλος

    Ετέρα αναφορά προς το Υπουργείον του Πολέμου του Διονυσίου Ευμορφοπούλου.

   «Επειδή ανεχώρησε μέρος από τους στρατιώτας μου και να γεμίσω το Σώμα εις το ίδιον, έγραψα τον Καπ. Κωνσταντίον Ανδραβιδιώτην Παπαδημητρόπουλον, διά να έλθη εις το στρατόπεδον μου με όσους στρατιώτας μπορέσει να κάμη, όστις το ίδιον καιρόν έφθασε με πεντήκοντα στρατιώτας εις τάς 20 Ιανουαρίου. Τους στρατιώτας εκπλήρωσεν εξ ιδίων του εμπρός, είς το οποίον είμαι καλά πληροφορημένος, ότι ούτως έχει η αλήθεια. Εστάθη εις το χρέος του καλά έως τον μισευμόν μου 14 Μαρτίου, χωρίς να παρέβη καμίαν οδηγίαν μου και εις πολέμους όπου ετύχομεν μαζί έκαμε το χρέος του, ήτον πρόθυμος να ακολουθήση μαζί μου, αλλά βλέπων την ανάγκην της Πατρίδος δεν αφήσα να με ακολουθήση και παρακαλώ την Σεβαστήν Διοίκησιν να μην αδικηθή, ότι είναι καλός πατριώτης. Διό έδωσα το παρόν εις ενδειξιν 182»

1825 – 3 Απριλίου Οργιόλο
Διονύσιος Ευμορφόπουλος

      Από το εσώκλειστον αντίγραφον του ανά χείρας μου αποδεικτικού πληροφορείται το Υπουργείον τούτο, ότι πέρισυ προφυλάττων ο στρατηγός Διονύσιος Ευμορφόπουλος εις τάς θέσεις της Παλαιάς Πάτρας κατά το Οριόλο και επειδή ανεχώρησε, μέρος των στρατιωτών του, προσεκάλεσεν εμέ να απέλθω υπό την οδηγίαν του με όσους στρατιώτας ήθελον δυνηθή, αυτός δε έχων αεί προθυμίαν και ζήλον είς τάς δουλεύσεις της φιλτάτης ημών Πατρίδος, αμέσως απήλθον υπό την οδηγίαν του συντροφευμένος με πεντήκοντα στρατιώτας, όπου εφυλάξαμεν από την 20 Ιανουαρίου μέχρι της 11 Μαρτίου. Έπειτα, επειδή και διετάχθη ο στρατηγόος Διονύσιος Ευμορφόπουλος εις Δερβενοχώρια, υπεχρέωσεν εμέ και εκπλήρωσα τά σιτηρέσια των πεντήκοντα στρατιωτών, ημερών πεντήκοντα τεσσάρων, γρόσια 3240 και κατά το θέσπισμα της Σεβαστής Δοικήσεως προσθήκαν είκοσι τοίς % γρόσια 648, συμποσούμενα όλα γρόσια τρείς χιλιάδες οκτακόσια ογδοήκοντα οκτώ (αριθ.3888) και μοί έδωσε το ειρημένον αποδεικτικόν, διά να λάβω αυτά τά γρόσια από τον Εκλαμπρότατον Πρόεδρον του Σεβαστού Εκτελεστικού Σώματος, έχοντα τότε όλην την πληρεξουσιότητα της πολιορκίας της Παλαιάς Πάτρας, αλλ’επειδή και η Εκλαμπρότητά του ημποδίσθη εκ των περιστάσεων δεν εκπληρώθησαν και εις εμέ άχρι τούδε τά ειρημένα γρόσια, και επειδή ήταν ξένα ζητούνται από τους δανειστάς και μοί προξενούσι μεγάλην λύπην.

    Διό παρακαλώ θερμώς το φιλοδίκαιον του Εξόχου τούτου Υπουργείου να ενεργήση ό,τι δεν να αποπληρωθώ τά ειρημένα γρόσια 3888 να εκτελώ και αυτός τά χρέη μου με την συνηθισμένην προθυμίαν μου. Και μένω μ’ όλον το προσήκον σέβας.

2 Φεβρουαρίου 1826
Ο Πατριώτης
Κωνσταντής Παπαδημητρόπουλος Ανδραβιδιώτης

«Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Περίοδος Γ’ Προς το Σεβαστόν Εκτελεστικόν Σώμα
Το Υπουργείον του Πολέμου.

Εγκρίνεται και καθυποβάλλεται υπ’όψιν του Σεβαστού Σώματος ο λογαριασμός του Κ.Κωνσταντίνου Παπαδημητρόπουλου επεξεργασθείς παρά του Υπουργείου τουτου μετά την θεώρησιν της επί των Στρατιωτικών λογαριασμών βουλευτικής Επιτροπής δια γρόσια δύο χιλιάδας τριακόσια τριάκοντακαι παράδες δέκα τρείς.
Εν Ναυπλίω τη 7 Μαρτίου 1826
Η Επιτροπή των Πολεμικών
Αδάμ Δούκας
Ο Γενικός Γραμματεύς
Δημ.Σαρτέλης

 

 

«Αριθμ.15505
Προς το Υπουργείον του Πολέμου

     Το Εκτελεστικόν Σώμα εγκρίνει να δοθούν δια του Υπουργείου του Πολέμου δύο χιλιάδες τριακόσια τριάκοντα τρία γρόσια(2.333)

 

Ο Γεν.Γραμματεύς
Αλ. Λ Μαυροκορδάτος

 

 

    Κατ’επιταγήν της Διοικήσεως του υπ.αριθ.17636 καταταχθείσαν υπ’αριθ.8817 και την υπ’αριθ.15505 αίτησιν του Υπουργείου των Πολεμικών να δοθούν δι’αυτού εις τον κ.Κων.Παπαδημητρόπουλον γρόσια δύο χιλιάδες τριακόσια τριάκοντα τρία(2.333) δι’εξοφλησιν μισθών των υπό την οδηγίαν του πεντήκοντα στρατιωτών από 20 Ιανουαρίου έως 14 Μαρτίου 1824.

 

 

     Το έτος 1831 η Κυβέρνησις, επειδή η ασφάλεια και η ησυχία των πολιτών της Ηλείας διεσαλεύθη υπό κακοποιών διέταξε τους καπεταναίους Κων.Κουμανιώτην, Κων.Παπαδημητρόπουλον και Διον.Διάκον να προβούν είς την σύλληψιν τούτων.

Ο κατά την Ήλιδα Έκτακτος Επίτροπος

     Προς τους κατά το τμήμα Αξιωματικούς της Εθνικής φρουράς Κώσταν Κουμανιώτην, Κωνσταντήν Παπαδημητρόπουλον και Διον.Διάκον.

     Εγκλείεται αντίγραφον της υπ’αριθ.3993 εγκυκλίου της επί των Στρατιωτικών Γραμματείας μηνολογουμένης 17 Δεκεμβρίου 1830 προς τους αξιωματικούς της φρουράς κατά την ειρημένην εγκύκλιον οφείλουν να συντρέχουν τας Εθνικάς ανάγκας, την ασφάλειαν και την ησυχίαν των πολιτών. Επειδή οι αυτοί αξιωματικοί έχουν χρέος κατά την αυτήν εγκύκλιον να υπείκωσιν εις τας προσκήσεις της Διοικήσεως. Επειδή πρόκειται έρευνα περί συλλήψεως των ταραττόντων τας Επαρχίας τούτων των κακούργων, οι οποίοι και την ησυχίαν των τοπικών Αρχών εσήκωσαν και την υπόληψιν του Έθνους ημαύρωσαν όσον από μέρους των.

     Προσκαλείσθε να παρουσιασθήτε είς την Επιτροπήν, ήτις θέλει ακούσει την γνώμην σας περί της συλλήψεως των κακούργων και να μεταχειρισθή την φρόνησιν και την ανδρείαν σας.

Εν Πύργω τη 15 Ιανουαρίου 1831
Ο Έκτακτος Επίτροπος
Π.Αναγνωστόπουλος
«Αριθ.12
Ο επί των Επαρχιών Πύργου και Γαστούνης διοργανιστής.

    Προς τον Καπετάν Κωνσταντίνον Παπαδημητρόπουλον. Δυνάμει του Γ’ άρθρου των υπ’αριθ.4031 παρά της Σεβαστής Διοικητικής Επιτροπής οδηγιών μου, προσκαλείσαι άμα λάβης την παρούσαν να παραλάβης μαζί σου είκοσι καλούς στρατιώτας υπό τας αμέσους οδηγίας σου, διά να χρησιμεύσης εις την περί τούτου διπλωμά σου. Σοί εγκλείεται και γράμμα του στρατηγού Κυρίου Χρυσάνθου Σισίνη περί αυτού τούτου και προσκαλείσαι να επιταχύνης τον ερχομόν σου, ίνα αναλάβης το χρέος σου.

     Γνωρίζω τον υπέρ των Νόμων και την Σεβαστήν Διοίκησιν ζήλον σου,εις τον οποίον επιστηριγμένος περιμένω να ιδώ την πρόθυμο ευχαρίστησίν Σου. Σύ δε συνεργών με τούτο είς την υποστήριξιν της κοινής ησυχίας και ευταξίας να φανής άξιος της υπηρεσίας, την οποίαν η Σεβαστή Διοίκησις δι’ εμού εμπιστεύεται.

Εν Πύργω τη 5 Αυγούστου 1832

Ο Διοργανωτής
Λυκούργος  Ι. Κρεστενίτης
Αριθ.219
15 Φεβρουαρίου 1835
Π.Πάτρας

Βασίλειον της Ελλάδος

Ο Συνταγματάρχης της Στρατιωτικής Επιθεωρήσεως Αχαίας και Ηλείας

Προς τον Κύριον Κωνσταντίνον Παπαδημητρόπουλον.

     Σας επισυνάπτεται όπισθεν κατά διαταγήν  του Γενικού Αρχηγού της Πελοποννήσου υπ’ αριθ.54)21 Φεβρουαρίου ε.ε. υψηλόν Β. Διάταγμα και θεωρούν τά ενδιαλαμβανόμενα.

     Οι προς τον βασιλέα όρκοι σας και αι ελπίδες, τας οποίας έχετε προς την Α.Μ. δια τας παρελθούσας εκδουλεύσεις σας είς το καλόν της πατρίδος, σας προσκαλούν να λάβητε όλα τα πλέον φρόνιμα μυστικά και δραστήρια μέτρα, δια να επιτύχετε.

     Αναγκαζόμεθα να αυξήσωμεν την αποφασισθείσαν τιμή με τας προσδιορισθείσας συμφωνίας διά την σύλληψιν των αδελφών Χονδρογιανναίων κατά χιλίας δραχμάς και με παρομοίας συμφωνίας δια την σύληψιν του Κοντοβουνήσιου να αποφασίσωμεν τιμήν εκ χιλίων δραχμών.

 

                        Λόντος

    Ο Καπετάν Κωσταντής κατόπιν της διαταγής ταύτης και των προηγουμένων κατεδίωξε μέχρι φανατισμού τους αντάρτας αδελφούς Χονδρογιανναίους και τον Κοντοβουνήσιον.

    Τον Ιούλιον του 1847 διωρίσθη ταγματάρχης εις την εν ενεργεία φάλαγγα διά του κατωτέρω Β’ Διατάγματος.

Ελέω Θεού βασιλεύς της Ελλάδος Επί τη προτάσει του ημετέρου Υπουργού των Στρατιωτικών απεφασίσαμεν και διατάττομεν

Ο Κωνσταντίνος Ανδραβιδιώτης διορίζεται ταγματάρχης εις την εν ενεργεία φάλαγγα, περί της εις τον βαθμόν της ανήκουστης προικοδοτήσεως θέλομεν αποφασίσει ακολούθως.

Εν Αθήναις τη 25 Ιουνίου 1847
Ο Υπουργός
Κίτζος Τζαβέλας

 

     Η οικογένεια Δρακοπούλων είναι απόγονος του αδελφού του Παπαδημήτρη Αθανασίου Δρακόπουλου, όστις εφονεύθη εις την μάχην Πόρτες του Σανταμεριού της Αχαίας.

     Η οικογένεια Νικολουτσοπούλου είναι απόγονος του αδελφού του Παπαδημήτρη Νικολούτσου Δρακοπούλου, όστις εφονεύθη εις την αυτή μάχην.

Δημογέρων της Ανδραβίδας και ιερεύς, πατήρ του αρχηγού των Ανδραβιδαίων Καπετάν Κωνσταντή Ανδραβιδιώτη.

Ούτος αναφέρει ότι ο υιός του Χρίστος Παπαδημητρόπουλος απ’αρχής μέχρι τέλους του αγώνος υπηρέτησε στρατιωτικώς την πατρίδα διατελέσας καθ’όλον τον αγώνα αξιωματικός υπό τους Γεωρ. Και Χρύσανθον Σισίνην και επολέμησεν εις Πούσι, Πάτρας, Σαραβάλι, Πέρα Μετόχι, Αχαίαν, Βερβινήν, Ανδραβίδα, γεφύρια Δροσελής, Γαστούνην, Τραγανόν, Άγιον Αθανάσιον Λεχαινών, Σανταμέρι. Εφονεύθη εις την μάχην των Πορτών Αχαίας, όπου διεκρίθη δι’ αξιέπαινον ζήλον και παραδειγματικήν ανδρείαν και θυσίαν.

     Επολέμησεν υπό τον Θεόδ. Κολοκοτρώνην και μετά ταύτα ενωθείς μετά των Ζακυνθηνών αδελφών Καμπασαίων επεδόθη εις διάφορους λαφυραγωγίας, αλλά μετά τινα χρόνον προσκληθείς υπό του Γενναίου Κολοκοτρώνη υπηρέτησεν υπό τας σημαίας του.

     Μεγάλην αυταπάρνησιν έδειξε κατά την εισβολήν του Ιβραήμ πασά εις την Ηλείαν, οπότε πολυμών υπο τους Χρυς. Και Μιχαήλ Σισίνην διεκρίθη εις την πολιορκίαν του κάστρου Χλουμούτσι.

     Σύνδεσμος ών μεταξύ του Σισίνη και του εκ του Ζακύνθου κόμιτος Διονυσίου Ρώμα πολλάκις εταξίδευσεν εις Ζάκυνθον, αλλά συλληφθείς υπό των Αγγλικών αρχών της Ζακύνθου καθ’ όν χρόνον μετέφερε πολυμοφόδια εις την Πελοπόννησον μόλις κατώρθωσε να σωθή από της αγχόνης τη μεσολαβήσει του κόμιτος Σπυρ. Λούντζη. Μετά την αποκατάστασιν του Έθνους εκρίθη υπο της Επιτροπής Εκδουλεύσεων αξιωματικός της φάλαγγος. Μετασχών δε του κινήματος του 1843 ετιμήθη με το Σιδηρούν Νομισματόσημον (Αρχείον αγωνιστών αριθ. Μητρώου 3486).

   Από της ενάρξεως του υπέρ ανεξαρτησίας Εθνικού αγώνος τεθείς επί κεφαλής συγχωρίων του επολέμησεν υπό τους Γεωρ. , Χρυς. Και Μιχαήλ Σισίνην και τον Καπετάν Κωνσταντήν είς Λάλα, Χλουμούτσι, εις Πάτρας επί κεφαλής πεντήκοντα δύο στρατιωτών, είς Λεχαινά, Μαρκόπουλον, Πόρτες, Μεσολόγγιον.

     Από της ενάρξεως του εθνικού αγώνος τεθείς υπό τάς διαταγάς του ανεψιού του Καπετάν Κωνσταντή επολέμησεν εις Σαββάλια, Πάτρας, Χλουμούτσι, Μεσολόγγιον.
     Το έτος 1827 εφονεύθη μετά του αδελφού του Αθανασίου εις την μάχην των Πορτών της Αχαίας. Πιστοποιητικόν του θανάτου του τη 2 Ιουνίου 1865 εν Ανδραβίδα. Οι υπογράφοντες τούτο Αντώνιος Τσιλιμήγκρας, Πανάγος ιερεύς Καναβός, Σωτήριος και Αντώνιος Αλεβυζόπουλος, Αναστάσιος Μητσώνιας, Αθ. Παπαπαναγόπουλος, Κων. Δρακόπουλος, Σπυρ. Γότης και Νικολ. Γεωργόπουλος.

ΚΑΠΡΑΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ
     Από της ενάρξεως του ιερού αγώνος τεθείς υπό τας διαταγάς των Γεώρ., Χρύς. και Μιχαήλ Σισίνη επολέμησεν εις διαφόρους μάχας.

ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
    Δημογέρων της Ανδραβίδας και αγωνιστής. Τεθείς επί κεφαλής συγχωρίων του επολέμησε ως καπετάνιος εις Σαββάλια, Κάστρο, Πούσι, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους εν Ηλεία κατά του Ιβραήμ πασά ακροβολισμούς.
    Την 14 Μαρτίου 1825 προήχθη εις υποχιλίαρχον.

Το Διάταγμα της προαγωγής του έχει ως κατωτέρω:

Περίοδος Γ’
Αριθ. Πρωτ. 40745

Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Το Υποργείον του Πολέμου
Προς τον Κύριον Θανάσην Καραθανασόπουλον.
Η Σεβαστή Διοίκησις διά τας πιστάς προς την πατρίδα εκδουλεύσεις σου δι’ επιταγής της υπ’ αριθ. 4862 σε προβιβάζει εις τον βαθμόν της υποχιλιαρχίας. Το ΥΠουργείον τούτο, εφ’ ώ σοι δίδει την χαροποιάν ταύτην αγγελίαν, σε εμπερικλείει και αντίγραφον της διαταγής ταύτης βέβαιον όν, ότι η εκ μέρους της Διοικήσεως τιμή αυτής θέλει εξάψει εις την ψυχήν σου νέον επί της πατρίδος ζήλον εις περισσοτέρας εδουλεύσεις. Το παρόν επέχει τύπον διπλώματος, δι’ ού θέλει σε γνωρίζουν τοιούτον άπαντες οι αρχηγοί των πολιτικών και πολεμικών της Ελληνικής Επικράτειας έως ότου σοί δοθή το καθ’ αυτό εν τάξει εις καιρόν αρμοδιώτερον.

Εν Ναυπλίω 17 Μαρτίου 1825
Ο Υπουργός του Πολέμου
Αδάμ Δούκας

Ο Γενικός Γραμματεύς
Δημήτρ. Τοματάς
Ο εγγονός του Θανασάκης Καραθανάσης διετέλεσε Δήμαρχος του Δήμου Μυρτουντίων.

ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
    Από της αρχής του ιερού αγώνος επολέμησαν εις Σαββάλια, Χλουμούτσι, Πούσι, Λάλα, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους εν Ηλεία κατά του Ιβραήμ ακροβολισμούς. Κατά την μάχην εις τα αμπέλια του Βαρθολομιού εφονεύθησαν δύο υιοί του.

ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
    Δημογέρων της Ανδραβίδας κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν.

ΚΗΠΟΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
    Ο στρατηγός Μιχαήλ Σισίνης γράφει περί του αγωνιστού τούτου και πιστοποιεί ότι «ο εις το πεδίον της μάχης αποβιώσας εκ βολής εχθρικής Ιωάννης Κηπουρός από την πρώτην ημέραν της Επαναστάσεως έλαβε τα όπλα και ως στρατιώτης παρηκολούθησεν υπο τας διαταγάς του τε μακαρίτου πατρός και αδελφού μου και του υποφαινομένου λαβών πραγματικόν μέρος εις την μάχην Σαββαλίων, Κάστρο Χλουμούτζι, Πούσι, Λάλα, Πατρών, Μεσολογγίου, ότε εις μίαν μάχην εν τη Επαρχία ταύτη κατά του Ιβραήμ πληγωθείς παρά των εχθρών απεβίωσε μετ’ ολίγον ενδόξως αφήσας οικογένειαν εις πολλήν ένδειαν (Πστ. Μ. Σισίνη).

ΚΟΝΤΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
     Από της ενάρξεως της υπέρ του Έθνου ανεξαρτησίας τεθείς επί κεφαλής αγωνιστών επολέμησεν εις Λάλα, όπου ετραυματίσθη. Μετά ταύτα τεθείς υπό τας διαταγάς του Θεοδ. Κολοκοτρώνη επολέμησεν είς την πολιορκίαν της Τριπόλεως διακριθείς εις την παρά την Τρίπολιν νικηφόρον μάχην των Ελλήνων εις Γράναν, συναφθείσαν τον μήνα Αύγουστον του 1821, καθ’ ήν εφονεύθησαν οκτακόσιοι και ετραυματίσθησαν χίλιοι Τούρκοι. Μετά ταύτα επολέμησεν εις τας μάχας κατά του Δράμαλη. Επί της επιδρομής του Ιβραήμ εις Ηλείαν επολέμησεν υπό τον Χρυς. Σισίνην, του οποίου ήτο αξιωματικός εις Χλουμούτσι, Λεχαινά και Μαρκόπουλον.
     Υπό της Επιτροπής εκδουλεύσεων κατετάχθη εις του υπολοχαγούς της ενεργού φάλαγγος (Αρχείον αγωνιστών αριθ. Μητρ. 3490).
     Η σύζυγός του ηχμαλωτίσθη υπό των Αράβων του Ιβραήμ και μετεφέρθη εις την Αίγυπτον. Μετά την αποκατάστασιν του Έθνους ηλευθερώθη και επέστρεψεν εις την Ανδραβίδαν. Επειδή παρέμεινεν εις την Αίγυπτον την επωνόμαζον «Αραπάκενα».

ΚΟΝΤΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΣ

    Αδελφός του προηγουμένου. Επολέμησεν εις ας μάχας και ο αδελφός του Παναγιώτης και εφονεύθη γενναίως μαχόμενος κατά των Τούρκων εις την μάχην της Βέργας του Αλμυρού της Επαρχίας Οιτύλου τον Ιούλιον του 1826.

ΚΡΙΤΑΝΤΩΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
      Επολέμησεν υπό τας διαταγάς του Γεωργίου και Χρυσάνθου Σισίνη εις Πούσι, όπου συνελήφθη αιχμάλωτος και απηλευθερώθη μετά δύο μήνας. Μετά την απελευθέρωσίν του επολέμησεν εις Πάτρας, Μεσολόγγιον, εις διαφόρους της Επαρχίας μάχας και ιδίως εις τας μάχας των Πορτών της Αχαίας, της Ανδραβίδας όπου εφονεύθη ο αδελφός του Γεώργιος. Επίσης παρευρέθη και εις άλλας μάχας της Γαστούνης και Χλουμούτσι υπό τον Μιχ. Σισίνην.

ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
   Τεθείς επί κεφαλής ικανών στρατιωτών επολέμησεν υπό τας διαταγάς του Γεωρ. Και Χρυς. Σισίνη εις Σαββάλια, Πούσι, Χλουμούτσι, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους εν Ηλεία ακροβολισμούς κατά του Ιβραήμ πασά. Την 14 Μαρτίου 1825 προήχθη εις Ταξίαρχον.
    Υπό της Επιτροπής εκδουλεύσεων κατετάχθη εις τους υπαξιωματικούς β’ τάξεως.
 Επαρασημοφορήθη με το Αργυρούν Νομισματόσημον και το χαλκούν Αριστείον, κατόπιν των εφεξής Β.Διαταγμάτων.

Προς

Τον κ. Απόστολον Μιχαλόπουλον
Εις Ανδραβίδαν

Η Αυτής Μεγαλειότης ο Βασιλεύς ηυδόκησε να εγκρίνη να δοθή κατά συνέπειαν των της 20 Μαίου – 1 Ιουνίου 1834, 18-30 Σεπτεμβρίου διαταγμάτων εις τον κ. Απόστολον Μιχαλόπουλον το Αργυρούν Νομισματόσημον δι’ ανταμοιβήν των κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας πόλεμον εκδουλεύσεων του και χορηγεί εις αυτόν την άδειαν να το φέρη εις πασαν περίστασιν. Το δίπλωμα του Νομισματοσήμου τουτου εγχειρίζεται όσον ούπω.

 

Αθήναι 22 Φεβρουαρίου 1844
Ο Γραμματεύς Ανδρ. Λόντος
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

    Αφ’ ού η Αυτής Μεγαλειότης ο Βασιλεύς επεφόρτισε το Υπουργείον των Στρατιωτικών να απονείμη εις τον Απόστολον Μιχαλόπουλον εντίμως μεθέξαντα του υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδος ηρωικού αγώνος, το συστηθέν τη 18-30 Σεπτεμβρίου 1845 Χαλκούν Αριστείον, παραδίδεται τουτο εις αυτόν με την άδειαν του να το φέρη εις πάσαν περίστασιν και προς πιστοποίησιν τουτο τω εγχειρίζεται και το παρόν δίπλωμα.

Εν Αθήναις τη 15 Ιουλίου 1845
Το Υπουργείον των Στρατιωτικών
Κίτσος Τζαβέλας

 

   Ο Απόστολος Μιχαλόπουλος ήτο γυναικάδελφος του Καπετάν Κωνσταντή.

     Υιός του Νικολούτσου Δρακοπούλου, φονευθέντος εις την μάχην του χωρίου Πόρτες της Αχαίας το έτος 1827. Επολέμησεν εις Πάτρας, Μεσολόγγιον, Σαββάλια, Χλουμούτσι, Πόρτες.

    Από της ενάρξεως του ιερού αγώνος έλαβε τα όπλα και επολέμησεν εις Χλουμούτσι, Πούσι, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους κατά του Ιβραήμ πασά εν Ηλεία συγκροτηθέντας ακροβολισμούς.

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
  Αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως. Επολέμησε γενναίως εις διαφόρους μάχας. Ετιμήθη δια τας υπέρ της πατρίδος υπηρεσίας του με το Σιδηρούν Αριστείον.

     Ιερεύς και Δημογέρων της Ανδραβίδας κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Ούτος, οι έφοροι, οι δημογέροντες και οι καπεταναίοι της Επαρχίας Γαστούνης συνήλθον την 23 Μαρτίου 1821 εις την Γαστούνην και ανεγνώρισαν τον Γεώρ. Σισίνην πολιτικόν και στρατιωτικόν αρχηγόν των.

    Η εν Ανδραβίδα οικογένεια Παπανδρέου είναι απόγονος του δημογέροντος Παπανδρία.

    Υιός του δημογέροντα Παπανδρία. Κηρυχθείσης της Ελληνικής Επαναστάσεως έλαβε τα όπλα και επολέμησεν εις Σαββάλια, Πούσι, Λάλα, Μεσολόγγιον και εις τους εν Ηλεία ακροβολισμούς κατά του Ιμβραήμ πασά.

     Ήτο πατέρας της αείμνηστου Τασούλας, συζήγου του διατελέσαντος δημάρχου του τέως Δήμου Μυρτουντίων Παν. Παύλου.

ΣΚΑΜΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
     Από της αρχής του ιερού αγώνος επολέμησεν εις Σαββάλια, Κάστρο-Χλουμούτσι, Πούσι, Λάλα, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις όλας τας εις την Ηλείαν μάχας κατά του Ιβραήμ πασά.

    Αγωνισταί της Ελληνικής Επαναστάσεως εκ Κόκλα. Κατά τους διωγμούς του Αλή πασά, η οικογένεια τούτων κατέφυγεν εκ Σουδενών της Ηπείρου εις την Πελοπόννησον και διεσπάρη εις την Γορτυνίαν, την Τριφυλίαν και την Ηλείαν. Οι δύο ούτοι αδελφοί από της αρχής του ιερού αγώνος τεθέντες επι κεφαλής συγχωρίων των επολέμησαν υπό τους Γεωρ. Και Χρύσ. Σισίνην εις Λάλα, Πούσι, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους κατά του Ιβραήμ ακροβολισμούς εν τη Επαρχία.

    Αναφέρω τούτους μεταξύ των αγωνιστών Ανδραβίδας, διότι οι Σχιζαίοι της Ανδραβίδας είναι απόγονοι της αειμνήστου θείας μου Πηνελόπης, θυγατέρας του Καπετάν Κωνσταντή.

   Δια Β.Δ της 30 Μαίου 1845 τω απενεμήθη το σιδηρούν αριστείον δια την συμμετοχήν του είς τον υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδος ηρωικόν αγώνα.

 

Αριθ. 6053
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

 

    Αφ’ ού η Αυτής Μεγαλειότης ο Βασιλεύς επεφόρτισε το Υπουργείον των Στρατιωτικών να απονείμη εις τον Νικόλαον Τζαμαιδόπουλον εντίμως μεθέξαντα του υπέρ ανεξαρτησίας της Ελλάδος ηρωικού αγώνος το συσταθέν την 18-30 Σεπτεμβρίου 1835 Σιδηρούν Αριστείον, παραδίδεται τούτο εις αυτόν με την άδειαν να τον φέρη εις πάσαν περίστασιν και προς πιστοποίησιν τούτου τω εγχειρίζεται συγχρόνως και το παρόν δίπλωμα

Εν Αθήναις τη 30 Μαίου 1845
Ο Υπουργός των Στρατιωτικών
Κίτσος Τζαβέλας
Ο Διευθυντής του Γραφείου

   Επολέμησεν εις Σαββάλια, Κάστρο Χλουμούτσι, Πούσι, Λάλα, Πάτρας και εις διαφόρους άλλας μάχας. (Πιστ. Χρύσ. Σισίνη).

     Από της ενάρξεως του υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδος ιερού αγώνος επολέμησεν εις πολλάς μάχας, εις Σαββάλια, Κάστρο, Πάτρας, Μεσολόγγιον και εις τους εν Ηλεία ακροβολισμούς κατά του Ιβραήμ πασά.

      Αγωνιστής και ιερεύς. Επολέμησεν υπό τον Γεώρ. Και Χρυσ. Σισίνην εις πολλάς μάχας. Διά τας πολεμικάς εκδουλεύσεις του εις τον υπέρ της ανεξαρτησίας του Έθνους αγώνα την 26 Μαρτίου 1846, ετιμήθη με το Χαλκούν Αριστείον.

ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
   Ούτος την 23 Μαρτίου 1821 μετά των εφόρων, των δημογερόντων και των καπεταναίων της Επαρχίας Γαστούνης, ανεγνώρισαν τον Γεώρ. Σισίνην πολιτικόν και στρατιωτικόν αρχηγόν των.

ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΑΚΗΣ
    Εγεννήθη εις Μπράτι τω 1805. Δέκα έξ ετών ηλικίας κατά τον ιερόν αγώνα προσελήφθη εις το στρατιωτικόν Σώμα του στρατηγού Γεωρ. Σισίνη. Επολέμησεν υπό τας διαταγάς του Χρυσ. εις  τας μάχας Λάλα, Πούσι, Σαββαλίων, Χλουμούτσι ως καπετάνιος, πολιορκίαν του Μεσολογγίου και εις τας Πάτρας επί κεφαλής είκοσι και ενός αγωνιστών. Έδειξεν άκρα γενναιότητα κατά τους ακροβολισμούς κατά του Ιβραήμ πασά και εφέρθη μέχρι τέλους του αγώνος με φρόνησιν, ζήλον και πατριωτισμόν.

    Το έτος 1844 ανεγνωρίσθησαν αι προς το Έθνος εκδουλεύσεις του και κατετάχθη εις το Μητρώον των αγωνιστών ως υπαξιωματικός β’ τάξεως.

ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΤΡΟΣ
     Στρατευθείς μετά των συγχωρίων του επολέμησεν υπό τας διαταγάς του Γεωρ. , Χρυσ. και Μιχ. Σισίνη εις Λάλα, Ανδραβίδαν, Πόρτες, Μεσολόγγιον, Γστούνην. Κατά την πολιορκίαν του Χλουμούτσι υπό του Ιβραήμ συνελήφθη αιχμάλωτος. Καθ’ όλον τον αγώνα εφέρθη με φρόνησιν, πατριωτισμόν και ζήλον. (Πιστ. Μ. Σισίνην)

ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΟΣ
    Επολέμησεν υπό τον Γεώρ. Σισίνην εις Σαββάλια, Πούσι, Χλουμούτσι, Πάτρας και υπό τους Χρυσ. και Μ. Σισίνην και Κωνσταντήν Ανδραβιδιώτην εις Μανωλάδα, Γαστούνην, Πόρτες, Σκλήθρο Λεχαινών και εις τους ακροβολισμούς κατά του Ιβραήμ πασά.
     Ηγωνίσθη με πατριωτιμόν και ανδρείαν απέχον πάσης καταχρήσεως.(Πιστ.Μ.Σισίνη).

ΚΟΤΣΙΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
    Από της αρχής του ιερού αγώνος ετέθη υπό τας διαταγάς του Γεωρ. και Χρύσ. Σισίνη και επολέμησεν εις Σαββάλια, Χλουμούτσι, Πούσι, Μεσολόγγιον.

    Το έτος 1824 τεθείς υπό τας διαταγάς του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη παρευρέθη εις πολλάς μάχας της Αρβανιτιάς (Ηπείρου). Παρευρέθη επίσης είς τους διαφόρους ακροβολισμούς εν Ηλεία κατά του Ιβραήμ πασά. Εφέρθη με φρόνησιν, ζήλον, πατριωτισμόν και ανδρείαν απέχων αείποτε οιασδήποτε καταχρήσεως. (Πιστ. Μ. Σισίνη).

ΜΠΙΤΟΥΝΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
    Από της αρχής του ιερού αγώνος ετέθη υπό τας διαταγάς του Γεωρ. και Χρυσ. Σισίνη  , του Καπετάν Κωνσταντή Ανδραβιδιώτη και επολέμησεν εις Σαββάλια, Χλουμούτσι, Πούσι, Πάτρας, Μανωλάδα, Γούβαν, Σκλήθρο Λεχαινών όπου ηχμαλωτίσθη. Ο αδελφός του εφονεύθη κατά την πολιορκίαν του Μεσολογγίου. ( Πιστ. Μ. Σισίνη).

ΡΑΜΑΝΤΑΣ ΑΛΕΞΙΟΣ
    Επολέμησεν εις Σαββάλια, Κάστρο, Πούσι, Μανωλάδα, Γαστούνην, Ανδραβίδαν, Πόρτες-Πατρών, Σκλήθρο Λεχαινών.

ΡΑΜΑΝΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
     Επολέμησεν από της ενάρξεως του ιερού αγώνος εις Σαββάλια, Κάστρο, Πούσι, Λάλα, Μανωλάδα, Γαστούνην, Ανδραβίδαν, Πόρτες-Πατρών, Σκλήθρο Λεχαινών. Κατά την πολιορκίαν του Χλουμούτσι υπό του Ιβραήμ πασά συνελήφθη αιχμάλωτος.

 

     Το κάστρο της Πάτρας στέκει στα χέρια των Τούρκων. Ο φρούραρχός του Γιουσούφ πασάς το κρατεί με τα δόντια. Όλες οι προσπάθειες των Ελλήνων να το κυριεύσουν, στάθηκαν μάταιες. Οι πρόκριτοι της Πάτρας Ανδρ. Ζαίμης, Σωτήρ. Χαραλάμπης και ο δεσπότης Γερμανός δεν ανέχοντο τους οπλαρχηγούς να το κυριεύσουν από φόβο μη χάσουν την επιρροή τους και απεφάσισαν να αναλάβουν αυτόι την πολιοκρία του κάστρου. Γι’ αυτό έγραψαν στον ΔΗμ. Υψηλάντη, Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και στους γερουσιαστές και τους έλεγαν «Εμάθαμε ότι ο Κολοκοτρώνης έρχεται στην Πάτρα. Ο Κολοκοτρώνης να μείνη και να έλθη βοήθεια μια τρακοσαριά νομάτοι ή με τον Δεληγιάννη ή με ένα Μαυρομιχάλη, διότι σε έξη μέρες παίρνουμε την Πάτρα»
     Έτσι χάρις στην καταραμένη διχόνοια των Ελλήνων χάθηκε ένα βέβαιο εθνικό συμφέρον. Η Πάτρα έμεινε στα χέρια των Τούρκων και μόνον κατά το έτος 1829 ο στρατάρχης της Γαλλίας Νικόλαος Ιωσήφ Μαιζόν εκυρίευσε αυτήν και έστησε στο κάστρο της την Ελληνικήν σημαίαν.
     Η Κυβέρνηση, για να εμποδίζη τους Τούρκους της Πάτρας να μπαίνουν στην Ηλεία και να την λεηλατούν έστησε Ελληνικό στρατόπεδο στο Ριόλο και Αλητσελεπή.
    Στις 20 του Γενάρη του 1825 χίλιοι ιππείς Τούρκοι από την Πάτρα, χωρίς να τους πάρη είδηση ο Ελληνικός στρατός, που ήτο στο Ριόλο και Αλητσελεπή, περιτρέχουν τον κάμπο της Γαστούνης και λεηλατούν τον τόπο.
    Στην Ανδραβίδα βρίσκονται δέκα τρεις Έλληνες οι οποίοι μόλις είδαν άξαφνα να μπαίνουν σ’ αυτή πεντακόσιοι Τούρκοι, κλείστηκαν στην Εκκλησία της Αγίας Σοφίας και από εκεί πολέμησαν όλη την ημέραν και εφόνευσαν και επλήγωσαν μερικούς Τούρκους. Την νύκτα οι Έλληνες έφυγαν χωρίς να πάθη κανείς τίποτε.
     Την Εκκλησία της Αγίας Σοφίας πολλές φορές επιχείρησαν οι Τούρκοι κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας να την κάμουν τζαμί αλλά δεν το κατώρθωσαν. Ο Φραγκίσκος Πουκεβίλ, Γάλλος περιηγητής και ιστορικός, που πέρασε από την Ανδραβίδα το έτος 1801, γράφει εις το έργον του «Ταξίδια εις Μορέαν κλπ.», «ο ξεναγός μου, που μου έδειξε μαρμάρινες κολώνες και κιονόκρανα, μου διηγήθηκε πώς οι Τούρκοι της Ανδραβίδας είχαν κάνει μέχρι τότε μάταιες προσπάθειες, για να μεταμορφόσουν αυτήν την βασιλική σε τζαμί. Θείο χέρι είχε ανατρέψει τους μιναρέδες του σταθερά και το δάκτυλο του Θεού ήταν τόσον πασιφανώς έκδηλον, που το ιερό τοποθετημένο κάτω από την προστασία της Θείας Σοφίας (Αγίας Σοφίας) είχε μείνει στην εξουσία των Χριστιανών».
     Οι Τούρκοι της Πάτρας για δεύτερη φορά μπαίνουν στην Ανδραβίδα την 7 Ιουλίου 1825. Δύο χιλιάδες πεζοί και ιππείς ολονυχτίς πέρασαν από ένα δρόμο, που ο στρατηγός Χρυσ. Σισινης δεν είχε τακτικές προφυλακές και έφθασαν στην Ανδραβίδα.
     Οι άντρες της Ανδραβίδας που γνώριζαν, ότι ήτο στρατόπεδον εμπρός των, είχαν ξαπλωθή στον κάμπο για διάφορες ξωμαχικές δουλειές τους και είχον και όλα τους τα ζώα έξω. Στον ερχομό των Τούρκων οι γυναίκες του χωριού άδραξαν τα όπλα των ανδρών τους και κλεισμένες μέσα στα σπίτια τους πολέμησαν μισή ώρα.
     Τους τουφεκισμούς άκουσαν οι Ανδραβιδιώτες και έτρεξαν κατά των Τούρκων. Στη μάχη, που συγκροτήθηκε εφονεύθησαν είκοσι πολεμιστές και αιχμαλωτίσθηκαν πενήντα. Από τους Τούρκους εφονεύθησαν πέντε και ένας αιχμαλωτίσθηκε. Τέλος οι Τούρκοι κυνηγήθηκαν και έφυγαν.
     Τα ονόματα των ηρωικώς πεσόντων και των αιχμαλώτων δεν διέσωσε η Μούσα Κλειώ.
    Ο Νικόλαος Κασομούλης από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας, αγωνιστής και χρονογράφος της Ελληνικής Επαναστάσεως, που έτυχε κατά την μάχην να είναι εις την Γαστούνην, γράφει εις τα «Στρατιωτικά Ενθημήματά» του για τον ηρωισμό των γυναικών της Ανδραβίδας κατά τη μάχη:
     « Παράδειγμα γυναικείας όχι μονάχα παλληκαριάς, αλλά και ψυχράς αποφάσεων, άξιο να ντροπιάση άλλα παραδείγματα αντρίκειας ανανδρείας».

Πολλάκις σας επαράστησα και διά ζώσης και εγγράφως με καθαρότητα ψυχής τον ζήλον και την προθυμίαν όπου ο Καπετάν Κωνσταντής έδειξε και δεικνύει διά την σύναξιν των Εθνικών δικαιωμάτων των αναγκαιούντων εις βοήθειαν της Δυτικής Ελλάδος. Ιδού και ήδη σας γνωστοποιώ, ότι ο ίδιος βλέποντας την αργοπορίαν αυτής της συνάξεως, δεν έλειψε να στείλη και δύναμιν Εκτελεστική ικανήν, συνοδευόμενην με διαταγάς του Επαρχείου τούτου επ’ αυτό τούτο εις όλα τα χωρία και εξόχως εις εκείνα όπου είναι αγορασμένα από την γεναιότητά του, πλήν οι χωριάται, άλλοι δεν ηξεύρω δια ποίους λόγους αναβάλλουν τον καιρόν από του να κατεβάσουν εις τα παραθαλάσσια και άλλοι αποποιούνται να πληρώσουν εις τα δέκα, τρία, αλλά δύο μόνον και αυτά όχι με απόφασιν να τα κατεβάσουν εις τον συνηθισμένον τόπον αλλά να τα φυλάξωσιν εις τα ίδια τα χωρία, ως απεκρίθησαν του Καπετάν Κωνσταντίνου εις τους ανθρώπους, όπου έστειλε και δεν εδέχθησαν παντελώς. Η γενναιότης του λοιπόν, επειδή και από εκείνα τα συναχθησόμενα γεννήματα, κατά την προς την εκλαμπροεξοχότητά σας υπόσχεσιν, μέλλει να δώση δια ζωοτροφίαν των στρατευμάτων της Δυτικής Ελλάδος δύο χιλιάδες βατζελίων, ένεκα τούτου απεφάσισε να υπάγη και ο ίδιος με όλην την δύναμιν δια να τους βιάση. Διό επικαλείται και την βοήθειάν σας, και αν είναι ορισμός σας αποφασίσατε να τον συνοδεύσετε με όσην δύναμιν κρίνετε ικανήν, η οποία θέλει χρησιμεύσει όχι μόνον δια την σύναξιν των γεννημάτων εκείνων των χωρίων, αλλά και των λοιπών όσα αναβάλλουσι τον καιρόν. Δι’ αυτό τούτο παρακαλείσθε και παρά του Επαρχείου τούτου και δεν αμφιβάλλεται, ότι θέλετε προθυμοποιηθή δια να ταχυνθή η σύναξις, επειδή και ο πατριωτικός σκοπός της Εκλαμπροεξοχότητός σας αποβλέπει εις αυτό τούτο.

Μένω με όλον το βαθύ σέβας
Εν Γαστούνη τη 18 Νοεμβρίου 1823

Εν απουσία του Επάρχου
Ο Γενικός Γραμματεύς
Γ.Καλαμογδάρτης

Ο λογαριασμός κρέατος και πετζών και σιταριού όπου έδωσαν ο κ. Θανάσης Καραθανασόπουλος και καπετάν Κωνσταντής Παπαδημητρόπουλος εις τους στρατιώτας του κ. Ζαίμη.

Εξ αυτών αφαιρούνται και όσα εμέτρησεν ο Γεν. Γραμματεύς ακόντο κρέατος γρόσια 350, ομοίως αφαιρούνται και όσα χρεωστούν δια το δεύτερον κίστι του λιβαδιού τζατζαχτάρι γρόσια 1300=1349:16 μένουν να λάβουν και εις ένδειξιν τοις εδόθη ο παρών λογαριασμός.

Εν Γαστούνη 11 Ιανουαρίου 1824
Εν απουσία του Επάρχου
Ο Γενικός Γραμματεύς
Γεώρ. Καλαμογδάρτης

Έτερα γρόσια 97:20 έχει να λάβη ο κύριος Θανάσης Καραθανασόπουλος δια 15 βατζέλια κριθάρι, όπου έδωσεν εις τους στρατιώτας του Κύριου Ζαίμη εις Ανδραβίδα κατά τον δεσκερέ του ανθρώπου του Γερασίμου Μεγασπηλαιώτου και εις ένδειξιν του δίδεται το παρόν.

Εν Γαστούνη 11 Ιανουαρίου 1824
Είς απουσίαν του Επάρχου
Ο Γεν. Γραμματεύς
Γεώρ. Καλαμογδάρτης

    Εγκλείω αντίγραφον αναφοράς Γαστουναίων τινών των διαφόρων αποδεικτικών, εκ των οποίων θέλει παρατηρήσει η Σεβαστή Διοίκησις, ότι ο μέν Ασημάκης Μπέριος κατά το 1823 τον Μάιον μήνα έδωσεν εις τους κυρίυος Ανδρέαν Ζαίμην και Ανδρέαν Λόντον πληρεξουσίους εις την πολιορκίαν Π.Πατρών 1712 κουβέλια διαφόρου είδους γεννημάτων, εκτιμηθέντων προς γρόσια 1523 και παράδες 20 και προσφάγι γρόσια 1290 και παράδες 22. Ο δε Γρηγόρης Χατζηγιάννης 2500 κουβέλια αραποσίτι και ο Αθανάσιος Καραθανασόπουλος ομού με τον Καπ. Κωνσταντήν Παπαδημητρόπουλον εις κρέας, πετζιά και σιτάρι γρόσια 1349 και παράδες 16. Όλα ομού γρόσια τέσσαρες χιλιάδες εκατόν εξήκοντα τρία και παράδες δέκα οκτώ (4163:18), εξαιρουμένων των 2502 κουβελίων αραβοσίτου και παρακαλούμεν να τους γίνη η πληρωμή όθεν η Σεβαστή Διοίκησις κρίνει εύλογον.

Εν Ναυπλίω τη 3 Μαρτίου 1825
Ο Υπουργός του Πολέμου
Αδάμ. Δούκας

       Διατάττεται το Υπουργείον τούτο κατά την έγκλειστον υπ’αριθ. 1370 αναφοράν του να διορίση όπου ανήκει δια να πληρωθούν εκ των δημοσίων προσόδων προς τους κατοίκους Ανδραβίδας γρόσια 4755 δι’ εξόφλησιν του όσου ψωμιού εχορήγησαν εις τον Γεώργιον Βάρβογλην και του όσου κριθαρίου και ψωμίου τους επήρεν ο υποφροντιστής της Ήλιδος προς χρήσιν των εκεί στρατευμάτων.

Να ληφθή δε η προσήκουσα απόδειξις.
Ναύπλιον 26 Μαρτίου 1825
Ο Αντιπρόεδρος

   ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ της Φραγκοκρατίας η Ανδραβίδα ήτανε έδρα του πριγκιπάτου του Μορέως και η λαμπρότερη πόλη του κάμπου του, καθώς μολογάει «Το Χρονικό» του και στην εποχή της Τουρκιάς κάποια κακιά μοίρα την εζήλεψε για τη δόξα της και την ομορφάδα της και την κατάντησε ένα ασήμαντο χωριό με εξήντα ελληνικές φαμελιές και άλλες τόσες τούρκικες.
    Λίγα χρόνια νωρίτερα  από την Ελληνική Επανάσταση ήτανε δημογέροντας του χωριού ο Θανάσης Καραθανάσης, γραμματισμένος του τότε καιρού, τρανός νοικοκύρης με εργαστήρια στο παζάρι, με αμπέλια, χωράφια και με κάθε είδους ζωντανά. Τον εσέβονταν Χριστιανοί και Τούρκοι για την καλωσύνη του και την ευγένειά του.
   Το αρχοντικό του ήτανε κοντά στην εκκλησία της Αγίας-Σοφίας, τριγυρισμένο με ψηλή μάντρα και ασφαλισμένο με δυνατούς μαντάλους στην ξώπορτα. Ο κήπος του μοσχοβόλαγε από το άρωμα των λουλουδιών των λεμονιών και των νεραντζών και των λογής-λογής άλλων δέντρων.
     Στα μπαλκόνια του αρχοντικού ήσαν αράδα-αράδα γάστρες με βασιλικούς, γαρυφαλλιές, μαντζουράνες, λεβάντες που τις περιποιείτο και τις επότιζε η μονάκριβη θυγατέρα του δημογέροντα, η Κατερινιώ μια κοπέλλα ωραιόμορφη, με μάτια ολόμαυρα σαν της εληάς το ρέγγι και με πλεξίδες ολόξανθες.
     Απένταντι από το αρχοντικό του Καραθανάση ήτανε το σαράι του τούρκου Χαλήλ, αγά του χωριού, καλοκάγαθου, μεσόκοπου, αγριομούστακου και με φλογισμένα μάτια σαν κάρβουνο.
     Πολλές φορές ο αγάς καλούσε στο σαράι του τον δημογέροντα και τους Παπανδρία και Παπαδημήτρη με τις ασκητικές φυσιογνωμίες τους και με τις μακριές γενειάδες του, που κατέβαιναν σαν λευκοί αφρισμένοι καταράκτες στα στήθη τους και εκεί στο μεγάλο όντα, στρωμένο με ακριβά περσικά χαλιά κάθονταν σταυροπόδι γύρω από το σοφρά και συζητούσαν για τα διάφορα ζητήματα του χωριού.
    Ο γιός του Χαλήλ ο Σελήμ, ένα όμορφο παλληκάρι σγουρόμαλλο, είδε ένα δειλινό τη θυγατέρα του δημογέροντα να ποτίζη τα μυριστικά της και πληγώθηκε από μεγάλο σεβντά. Κάθε δειλινό, την ώρα που πότιζε η αρχοντοπούλα τα λουλούδια της, ο Σελήμ κρυμμένος πίσω από τα καφασωτά παράθυρα του σπιτιού του την γλυκοκοίταζε με λαχτάρα. Να τη ζητήση από τους γονιούς της τους χώριζε η θρησκεία, να τη πάρη με τη βία ήτανε αδύνατο, γιατί θα ξεσηκώνετο το χωριό στο πόδι, και γιατί ο Βοίβοντας της Γαστούνης, που ήτανε γκαρδιακός φίλος του Καραθανάση θα τον τιμωρούσε σκληρά.
   Το αγαδόπουλο κάθε μέρα έλυωνε από τον αβάσταχτο καημό της αγάπης. Ο αγάς που έβλεπε το γιό του από μέρα σε μέρα να λυώνη, να κιτρινίζη το πρόσωπό του σαν το λεμόνι, τον γύρισε σε όλους τους πρακτικούς γιατρούς του βιαλετιού της Γαστούνης, αλλά καμμιά γιατρειά, το αγαδόπουλο από ντροπή έκρυβε την αιτία της αρρώστειας του. Μια μέρα που καθότανε στο πεζούλι του σπιτιού του συλλογισμένο κρατώντας το σγουρόμαλλο κεφάλι του στα χέρια του, περάσανε από κοντά του δύο μακροφουστανούσες τσιγγάνες με πλουμιστό μαντύλι στο κεφάλι τους και στολισμένες με λογής-λογής ψεύτικα βραχιόλια, σκουλαρίκια και δακτυλίδια και μόλις το είδανε στάθηκαν μπροστά του, εμαντέψανε τη συλλογή του και η μεγαλύτερη του είπε «τι έχεις καλό μου αγαδάκι και είσαι συκλετισμένο, γιατί είσαι κίτρινος σαν το φλωρί»;
   Το αγαδόπουλο στάθηκε αμίλητο, έκρυβε και από τις τσιγγάνες το σαράκι που του έτρωγε την ψυχή και τις σάρκες.
     «Δεν μας μιλάς» του λένε οι τσιγγάνες «αλλά εμείς ξέρουμε πως σε βασανίζει ο σεβντάς και μπορούμε να τον γιατρέψουμε». Το αγαδόπουλο σαν να αγουροξύπνησε, κατέβασε τα χέρια του από το κεφάλι του, έτριψε τα μάτια του και κοίταξε κατάματα τις τσιγγάνες.
    «Ναι, θα σε γιατρέψουμε, αν κάνης ότι σου πούμε». Το αγαδόπουλο πήρε θάρρος και με φωνή τρεμάμενη τους λέει: «Καλές μου τσιγγάνες θα κάμω ότι μου πήτε, φτάνει να μου γιατρέψετε τον αγιάτρευτο πόνο μου». «Άκου» του λέει η πιο ηλικιωμένη τσιγγάνα «πάρε αυτή τη σκόνη, να μαγερέψης ένα ψάρι και να τη βάλης στο κεφάλι του, κάμε ό,τι μπορείς να το φάη του δημογέροντα η κόρη και θα δής πώς θα έρθη μόνη της κοντά σου». Το αγαδόπουλο εφιλοδώρησε με ένα μετζήτι τις τσιγγάνες, τις ευχαρίστησε και έκρυψε τη σκόνη στην τσέπη του καντουφένιου σαλβαριού του.
    Κάθε μέρα παραμόνευε ο Σελήμ πότε θα φύγουν ο δημογέροντας, η γυναίκα του και ο γιός του να πάνε στις ξωμάχικες δουλειές και να μείνη στο αρχοντικό μόνη η Κατερινιώ.
    Ήρθε ο καιρός του θέρου. Ο δημογέροντας με την κυρά του και το Γεώργη, το γιό του, πήγανε στα χωράφια τους να παρακολουθήσουν τους θεριστάδες τους, που με τα κοφτερά δρεπάνια τους θερίζανε τα καρπερά και ολόξανθα στάχυα.
    Το αγαδόπουλο που ολημερίς κοίταζε το σπίτι του δημογέροντα, για να βλέπη την αρχοντοπούλα, μόλις είδε πώς φύγανε όλοι και έμεινε μονάχη της, αμέσως καβάλλησε τη σιδεροτσίληκη φοράδα του και σαν αστραπή πήγε στο βιβάρι του Κατοχιού. Αγόρασε έναν μεγάλο κέφαλο και με την ίδια γρηγοράδα γύρισε στο χωριό. Τόδωκε στις σκλάβες του και το μαγέρεψαν. Μόνος του έκοψε το κεφάλι και ένα κομμάτι του κορμιού του ψαριού, και έβαλε κρυφά σ’αυτό τη μαγική σκόνη της τσιγγάνας. Το τοποθέτησε σε ένα πιάτο, το σκέπασε με ένα πλουμιστό πισκίρι και τόδωσε σε μια από τις σκλάβες του κρυφά, για να το πάη πεσπέσι να το φάη η όμορφη αρχοντοπούλα.
    Η σκλάβα καλημέρισε την Κατερινιώ και της είπε «Καλή μου αρχοντοπούλα, η πολυχρονεμένη η κυρά μου, φιλώ το πόδι της, μου έδωσε αυτό το ψάρι να το φάς, γιατί είδε πώς η αρχόντισσα η μανούλα σου πήγε στα χωράφια και συ είσαι ακόμα άμαθη να μαγερεύης.
     Η αρχοντοπούλα ευχαρίστησε τη σκλάβα για το πεσκέσι, δεν το έφαγε και το έβαλε στο αρμάρι. Εκεί το λησμόνησε και την άλλη μέρα ανοίγοντάς το, το βρήκε, το πέταξε κάτω στην αυλή και το έφαγε η σκύλλα της. Του κάκου ο Σελήμ περίμενε την αρχοντοπούλα να πάη κοντά του. Αντί να πάη η αρχοντοπούλα, που την περίμενε με χτυποκάρδι και με λαχτάρα, πήγε χοροπηδώντας η σκύλλα της έπεσε στα πόδια του και έδειχνε την αγάπη της τυλίγοντας το κορμί της στο σώμα του. Η σκύλλα δεν ξεκόλλαγε από κοντά του. Το αγαδόπουλο κατάλαβε τι έγινε. Να βρή τις τσιγγάνες να τις ζητήση τη μαγική σκόνη ήτανε αδύνατο των αδυνάτων, γιατί αυτές σαν κοσμοπερπατούσες γύρευε σε ποιο τόπο γυρίζανε. Απελπίστηκε το αγαδόπουλο, ξανάπεσε στον καημό του, ώσπου μια μέρα που μόλις άρχιζε να ροδίζη η αυγή στο Πορτέικο βουνό, οι ξωμάχοι είδανε τον Σελήμ καβάλλα στο αλτζερίνικο άτι του να παίρνη την πατρινόστρατα, να ανηφορίζη  τις κοντοραχούλες αριστερά του μοναστηριού του Άη-Γεώργη και να χάνεται στα ρουμάνια της Δροσελής. Κανείς δεν έμαθε την αιτία, γιατί το όμορφο αγαδόπουλο πήρε το δρόμο της ξενητειάς, πού πήγε και τι απόγινε. Στο χωριό δεν ξαναγύρισε, γιατί έγινε ο ξεσηκωμός των σκλάβων το 1821 και οι καμποχωρίτες Τούρκοι, για να γλυτώσουν, πήγανε άλλοι και κλείσθηκαν στο βενετσιάνικο κάστρο της Πάτρας και άλλοι στο Λάλα, που το διαφέντευαν οι άγριοι πολεμιστές, οι πολεμόχαροι Λαλαίοι τουρκαρβανίτες.

     Μετά την απελευθέρωσιν

Παπαπανάγος, Παπαπανάγος Καναβός, Παπά Διονύσιος Σχίζας, Παπά Κωνστάντιος Γότης, Παπά Ανδρέας Φουσκαρίνης, Παπά Δημήτρης Αριστόπουλος. Αρχιμανδρίτης Χρύσανθος Καπετανόπουλος, Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Μυλωνάκης, Ηγούμενος της Μονής Μακαριωτίσσης Θηβών.

Καπετάν Κωνσταντής Ανδραβιδιώτης, Δήμαρχος του τέως δήμου Μυρτουντίων, Θανασάκης Καραθανάσης Δήμαρχος του τέως δήμου Μυρτουντίων, Νικόλαος Γκουτζουρής Δήμαρχος του τέως δήμου Μυρτουντίων, Παν. Παύλος Δήμαρχος του τέως δήμου Μυρτουντίων.

ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ

Δημ. Γ. Σκαμνάκης, Χρ. Δ. Κηπουρός, Αντ. Ιω. Σινάνος, Αντ. Ι. Παπανάγου, Ανδρ. Γ. Κοτσάφτης, Ιωάννης Γρηγορόπουλος, Διον. Αν. Παπανδρέου, Κων. Αλ. Σινάνος, Νικ. Διον. Βατσής.

Ανδρ. Γ. Κοτσαύτης, Παν. Γ. Πανταζής, Τάσης Αν. Παπανδρέου.

Ακάκιος Αθανασιάδης, υιός τους Αθ. Κόκκορη, Εφημέριος της εν Λειψία της Γερμανίας Ελληνικής Κοινότητος. Ιάκωβος Αν. Σχίζας Μητροπολίτης Λαρίσης και Πλαταμώνος, Κων. Διον. Καπετανόπουλος Καθηγητής. Διον. Αθαν. Χατζής Αρχιμανδρίτης.

ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ
Δημ. Π. Οικονομόπουλος, Γυμνασιάρχης.

Γεώρ. Δ. Καραθανάσης, Παν. Δ. Οικονομόπουλος, Κυρ. Δ. Κριτσαντώνης, Νικόλ. Γρέτος, Μενέλαος Αντ. Σινάτος, Δημ. Κ. Μπιλάλης, Παν. Δ. Οικονομόπουλος.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Αθηνόδωρος Δ. Καραθανάσης, Ανδρ. Γ. Σκαμνάκης, Γεώρ. Αθ. Καραθανάσης τμηματάρχης υπουργείου Γεωργίας, Χρίστος Δ. Κηπουρός, Θεόδ. Ν. Γκουτζουρή – βουλευτής Ηλείας, Διον. Ι. Σκαμνάκης – Πρόεδρος Πρωτοδικών, Κων. Δ. Παπαναγόπουλος – τμηματάρχης υπουρ. Συγκοινωνιών, Κων. Ι. Δημάκης.

Δημ. Παρ. Δημητρακόπουλος, Διον. Κ. Βλαχογιάννης, Αγαθή Γ. Παπαπανάγου, Ευγενία Φ. Χατζή, Ελένη Θ. Μυλωνάκη.

Δημ. Κ. Ανδραβιδιώτης-Καπετανόπουλος ταγματάρχης, Ανδρ. Κ. Κοτσαύτης συνταγματάρχης, Αθ. Ν. Παπαχρηστοδούλου συνταγματάρχης βουλευτής Θεσσαλονίκης, Αθ. Χ. Καλφιώτης αντισυνταγματάρχης, Αν. Χ. Καλφιώτης ταγματάρχης, Ανδρ. Ι. Μητσώνιας ταγματάρχης, Νικ. Κ. Φραγκόπουλος ταγματάρχης, Ανδρ. Δ. Φραγκοπανάγος, Αλ. Δ. Φραγκοπανάγος.

Νικ. Ιω. Φραγκοπανάγος.

Δι’αυτής διέρχεται η δημοσία οδός Πατρών – Πύργου και η σιδηροδρομική γραμμή Πατρών – Πύργου. Απέχει δε των Πατρών 62χλμ., του Πύργου δε 37χλμ.

    Δύο πιστωτικοί και πωλήσεως γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων.

    Κατά την απογραφήν του 1951 κάτοικοι 3.432. Πιθανώς σήμερον να έχη περί τας 4.000.

     Έχει Χριστιανικήν Εστίαν, ήτις στεγάζεται εις ίδιον οίκημα.

1)    Παπαπανάγου Ιω. Χαράλαμπος, 2) Δημάκης Αναστ. Κων/νος, 3) Σχίζας Παν. Ανδρέας, 4) Σινόπουλος Χρίστος, 5) Κηπουρός Νικ. Γεώργιος, 6) Παλαιολόγος Σπυρ. Αθανάσιος, 7) Λεμποτέσης Νικ. Ιωάννης, 8) Λεμποτέσης Νικ. Στέφανος, 9) Μανιάτης Κων. Βασίλειος, 10) Γιαννακούλιας Χαρ. Νικόλαος, 11) Βατσής Παν. Κων/ος, 12) Χατζής Κων. Ανδρέας, 13) Κοντάρης Αθαν. Γεώργιος, 14) Πανταζής Διον. Γεώργιος, 15) Μουσερής Βασ. Κων/νος, 16) Κονταλής Ιω. Πέτρος, 17) Χατζής Αριστ. Ανδρέας, 18) Φραγκοπανάγος Διαμ. Γεώργιος, 19) Κωστόπουλος Γεωρ. Μενέλαος, 20) Κονταλής Ανδρ. Νικόλαος, 21) Χατζής Νικ. Παναγιώτης, 22) Γότης Ιω. Γεώργιος, 23) Γότης Χρ. Βασίλειος, 24) Σταθόπουλος Ευστ. Νικόλαος, 25) Γότης Γεωρ. Διονύσιος, 26) Τσουραπάς Γεωρ. Σωτήριος, 27) Αγραπίδης Κων. Αρίστος, 28) Κίκος Κων. Παναγιώτης, 29) Κονταλής Παν. Χρίστος, 30) Κουσουνής Κοσμά Βασίλειος, 31) Γούργουρας Παν. Ιωάννης, 32) Πετρόπουλος Νικ. Πέτρος, 33) Γότης Αριστ. Γεώργιος, 34) Πέτας Διον. Αναστάσιος.

 

1)Αυλωνίτης Γεώργιος, 2) Αλεξανδρόπουλος Π. Πέτρος, 3) Αλεβιζόπουλος Σπ. Αλέξανδρος, 4) Αγραπίδης Αν. Αθηνόδωρος, 5) Γεωργιόπουλος Γεωρ. Ανδρέας, 6) Γρηγορόπουλος Ευστ. Ιωάννης, 7) Καραθανάσης Π. Νικόλαος, 8) Κοτσίρης Ιωάννης, 9) Νταντής Κων. Παναγιώτης, 10) Παπαπανάγου Γ. Δημήτριος, 11) Φραγκοπανάγος Κων. Δημήτριος και 12) Φωτόπουλος Νικόλαος.

 

Έγραφον εν Νέα Φιλοθέη Αθηνών
Τον μήνα Σεπτέμβριον 1966
Ο Συγγραφεύς